به نقل از «خبرگزاری صدا و سیما»

آیا اولین راه آهن تاریخ ایران را رضا خان ساخت؟!

تاریخ انتشار: ۱۴ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۶۱۵۴۶

به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما ، بیشتر ما گمان می‌کنیم که نخستین راه آهن ایران در زمان رضاخان ساخته شده است، ولی این موضوع صحت ندارد و سال‌ها قبل از اینکه رضا شاه خط ریلی راه آهن ایران را از شمال به جنوب بکشد اولین ریل راه آهن ایران بین بندرانزلی و پیربازار ساخته شده بود که ۱۲ کیلومتر آن تا اواسط دوره پهلوی اول فعال بود و بعد‌ها هم در همین دوره جمع‌آوری شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ماجرای ساخت نخستین راه آهن ایران را در ادامه بخوانید.

نکته بسیار جالب توجه این است که لوکوموتیو این خط نیز همچنان باقی است. این لوکوموتیو در سازمان بنادر بندرانزلی قرار دارد و تاریخ ۱۸۴۸ را بر روی خود دارد که سند تاریخی بسیار مهمی محسوب می‌شود، چرا که شروع در ایران فعالیت باقی لوکوموتیو‌ها نیز از سال ۱۸۸۲ میلادی و مربوط به خط تراموایی میان تهران و شاه عبدالعظیم به طول ۸۷۰۰ متر بود.

لوکوموتیو بین بندر انزلی و پیربازار رشت میراث صنعتی بسیار مهمی محسوب می‌شود، زیرا نخستین و قدیمی‌ترین راه آهن ایران است؛ شاهان قاجار نیز به اروپا بسیار زیاد سفر می‌کردند و برای همین با دیدن ریل راه آهن تمایل به استفاده از آن و ساخت ریل در ایران نشان دادند. در واقع احداث راه‌آهن از طرح‌هایی بود که ناصرالدین‌شاه بعد سفرش به اروپا به آن علاقه‌مند شد و تلاش کرد که آن را در ایران اجرا کند.

انتخاب گیلان در آن زمان هم برای کشیدن نخستین ریل راه آهن گزینه بیراهی نبوده است، زیرا در زمان قاجار گیلان از مهم‌ترین مراکز تجاری ایران محسوب می‌شده و در مسیر مبادلات تجارت شمال به اروپا هم به «دروازه اروپا» معروف بوده است. به ویژه اینکه روابط بازرگانی ایران و روسیه در عصر قاجار گسترش پیدا کرده بود، برای همین ایجاد خط راه آهن رشت – پیربازار ضرورت بسیار داشت. از طرفی در بندر پیربازار انبار‌های بزرگی برای نگهداری و ترخیص کالا‌هایی بود که از روسیه وارد می‌شد؛ بنابراین این راه آهن به واردات و صادرات ایران و روسیه از راه زمینی سرعت بخشید.

کمپانی روسی خوشتاریا راه‌آهن رشت – پیربازار را دایر کرد و به این ترتیب رشت به انزلی مرتبط شد. قبل از احداث راه آهن نیز تردد از رشت به انزلی سخت بود. انتقال کالا‌ها هم از طریق قایق‌های باری و رودخانه انجام می‌شد که به جز سخت بودن مقرون به‌صرفه نبود و زمانبر هم بود.

در ابتدای خیابان سعدی، ایستگاه راه‌آهن رشت – پیربازار بود که از امتداد خیابان سعدی عبور می‌کرد. راه آهن نیز از بغل پل بوسار به سمت خمسه‌بازار می‌رفت. از آن‌جا به پیله‌ملا، کماکل، لیلکی رچان، تخت‌پل، فخب، درازراشی، رجب‌آباد و پیربازار عبور می‌کرد. همین مسیر را نیز خط ماشین می‌گفتند.

احداث این راه‌آهن همچنین  سبب رونق برخی محله‌های رشت مانند محله باقرآباد شد. در گذشته این محله راسته سازندگان کالسکه و گاری بود. گفته می‌شود راننده ترن هم شخصی به نام علی بهرام پور بود که یک پایش مشکل داشت و می‌لنگید.

در مجله «فلاحت» حسن مشرف نفیسی (مشرف الدوله) نیز برای نخستین بار درباره این راه آهن نوشت. او در این مجله به قیمت بلیت این قطار که یک قِران بوده و اینکه عده مسافرین ترن از ۱۰۰ نفر تجاوز نمی‌کرد اشاره کرده است.

سیل به راه آهن بندر انزلی – پیربازار رشت بسیار آسیب زده و بعد‌ها هم کارشکنی‌هایی بسیاری سبب برچیده شدن آن شد. به همین دلیل فعالیت این راه‌آهن نیز به بیش از ۹ سال نرسید.

منبع: تاریخ ما

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

کلیدواژه: راه آهن ایران راه آهن

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۶۱۵۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

وضعیت حقوق بشر در ایران برای اولین بار به صورت مکتوب منتشر می‌شود

مراسم رونمایی از کتاب نقض حقوق بشر در کانادا و سوئد روز سه‎شنبه، ۱۱ اردیبهشت، با حضور کاظم غریب آبادی معاون امور بین‌الملل قوه قضاییه و دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران و جمعی از کارشناسان حقوقی و فرهنگی و همچنین اساتید دانشگاه برگزار شد.

در این مراسم از دو جلد کتاب با عنوان «نگرانی‌های حقوق بشری در دو کشور کانادا و سوئد طی دو دهه گذشته از منظر نهاد‌های بین‌المللی حقوق بشری» رونمایی شد.

غریب آبادی در این مراسم ضمن اشاره به اینکه بحث حقوق بشر از دو بعد مهم است، گفت: نخست حمایت و ارتقای حقوق بشر در داخل است و دوم از آنجایی که ما آماج اتهامات برخی کشور‌ها قرار داریم، بنابراین وظیفه داریم وضعیت حقوق بشر را در این کشور‌ها رصد کنیم و ببینیم که آیا در این زمینه صادق هستند یا خیر.

دبیرستاد حقوق بشر با بیان اینکه از اکتبر گذشته مشخص شد رویکرد جامعه بین‌المللی نسبت به حقوق بشر آنگونه که برخی کشور‌ها می‌گویند، باید تغییر کند، اظهار کرد: ما برای اولین بار تصمیم گرفتیم وضعیت حقوق بشر را در داخل ایران به صورت مکتوب منتشر کنیم؛ همچنین یکی از کار‌هایی که در ستاد حقوق بشر انجام می‎شود، پایش حقوق بشر در برخی کشورهاست؛ ستاد حقوق بشر منبع را نه رسانه‌ها و ژورنالیستی بلکه بر رویکرد سازوکار‌های بین‎المللی قرار داده است، اما این به معنای درست بودن هرچه آنها می‌گویند، نیست.

وی همچنین به بررسی گزارش گزارش‎گران سازمان ملل در مورد وضعیت حقوق بشر در کشور‌ها طی دو دهه اشاره کرد و گفت: این گزارش‎گران سفر‌هایی به کشور‌ها دارند و گزارش‎ها و توصیه‎نامه‌هایی منتشر می‌کنند که اینها در ستاد حقوق بشر بررسی شده‎اند.

غریب آبادی، ادامه داد: در مرحله نخست بررسی وضعیت کشور‌های آمریکا، انگلیس، فرانسه، ایسلند، کانادا، آلمان، سوئد در دستور کار قرار گرفتند؛ مبنای کتب بر زبان فارسی نبود و کتاب‎های مذکور به زبان انگلیسی هم منتشر شدند.

دبیر ستاد حقوق بشر با بیان اینکه دلیل انتخاب این هفت کشور این است که در وهله نخست این کشور‌ها در زمینه حقوق بشر مدعی هستند و ثانیا این کشور‌ها علیه ایران اقدامات و اتهاماتی وارد می‌کنند، عنوان کرد: رویکرد ما تدافعی نیست؛ به‎زودی و ظرف یک ماه آینده رویکرد تهاجمی در حوزه حقوق بشر را نهایی می‌کنیم که بعد پاسخگویی، رفع ابهام و تعامل هم دربردارد؛ تصمیم بر این است که در این رابطه سندی تهیه شود که پیش‌نویس آن آماده شده است.

وی در بخشی دیگر با اشاره به اینکه کانادا کشوری است که گرفتار نقض گسترده حقوق بشر است و حقوق بومیان در این کشور نقض می‌شود، اضافه کرد: کانادا هم در داخل و هم در ارتباط با کشور‌های دیگر حقوق بشر را نقض می‌کند؛ این کشور هر سال در نشست مجمع عمومی سازمان ملل علیه ایران قطعنامه صادر می‌کند.

غریب آبادی، اضافه کرد: سوئد نیز به همین شکل است؛ اکنون حمید نوری چهار سال است که در این کشور بازداشت است و همه حقوق وی نقض شده است؛ حمید نوری تبعه ایران است و وظیفه ما است که تمام تلاش‌ها را درباره این شهروند ایرانی انجام دهیم؛ ان‎شاالله که بتوانیم حمید نوری را به دامان خانواده بازگردانیم.

معاون امور بین‎الملل قوه قضاییه در بخشی دیگر با تاکید بر اینکه حقوق بشر یک موضوع سیاسی شده است، عنوان کرد: نهاد‌های حقوق بشری درباره فلسطین چه کردند، درباره دانشگاه‌های آمریکا نهاد‌های حقوق بشری هنوز یک بیانیه هم صادر نکردند؛ شورای حقوق بشر درباره آمریکا سکوت کرده، اما در ایران چه اتفاقی افتاده که این نهاد چندین بیانیه صادر می‌کند، اما کمیساریای عالی درباره آمریکا سکوت کرده است.

دبیر ستاد حقوق بشر، تصریح کرد: سیاست‎زدگی در حقوق بشر تنها درباره کشور‌ها روی نداده و نهاد‌های بین‌المللی هم دچار این سیاست‌زدگی شدند.

غریب آبادی در بخشی دیگر با اشاره به اینکه درباره بحث تحریم اقدامات زیادی انجام شده و ادبیات‎سازی گسترده‌ای درباره تحریم‌های یک‎جانبه صورت گرفته است، گفت: پرونده‎های زیادی در شعبه پنجاه‌وپنجم دادگستری تهران درباره تحریم‌ها باز شده است؛ همچنین پرونده‌هایی برمبنای طرح شکایت از سوی شاکی خصوصی از جمله بیماران پروانه‌ای تشکیل شده است.

دبیرستاد حقوق بشر، اظهار کرد: موارد نقض را باید با استفاده از ابزار‌های خود پیگیری کرده و باید به دنبال اجرای حکم‌های صادرشده برویم، تاکید کرد: این موضوع پیگیری شده و آرای محاکم ما باید اجرا شود؛ در این رابطه کشتی که محموله نفتی آمریکا را داشت توقیف شد و براساس حکم دادگاه درباره بیماران پروانه‌ای باید صرف شود که اقدام خوبی است.

غریب آبادی در بخشی دیگر با بیان اینکه یکی از مطالباتی که مقام معظم رهبری همواره تاکید داشتند دفاع از حقوق مستضعفان است، افزود: در حوزه دفاع از حقوق مردم غزه اقدامات زیادی انجام شده است.

دبیر ستاد حقوق بشر همچنین نقش سازمان‌های مردم‌نهاد و رسانه‌ها را در زمینه پایش و رصد حقوق بشری بسیار مهم خواند و گفت: در این موضوع نیز از اقدامات پژوهشگران و دانشگاه‌ها استقبال می‎شود.

در پایان این مراسم با حضور دبیر ستاد حقوق بشر و مدعوین، از کتاب نگرانی‌های حقوق بشری در دو کشور کانادا و سوئد طی دو دهه گذشته از منظر نهاد‌های بین‌المللی حقوق بشری رونمایی شد.

باشگاه خبرنگاران جوان اجتماعی حقوقی قضایی